ورود صندوق ضمانت صادرات ایران به حمایت از تجارت تهاتری/ پوشش ریسک اوراق مشارکت منتشر شده از سوی بخش خصوصی در بورس

Article Id :20112968

به گزارش روابط عمومی کنفدراسیون صادرات ایران، آرش شهرآیینی درباره ابزارها و خدمات جدیدی که ظرف ماه‌های گذشته از سوی صندوق ضمانت صادرات ایران اجرایی شده یا در ماه‌های آینده عملیاتی می شوند، اظهار داشت: صندوق‌های ضمانت صادرات در دنیا در پنج حیطه اصلی فعالیت می کنند که در واقع پشتیبانی‌های مالی و بیمه‌ای از صادرات کشور خود را ساماندهی نمایند و از طریق آن بتوانند ابزارهایی را در حوزه صادرات به خدمت بگیرند.

وی ادامه داد: مهمترین فعالیت صندوق ها، پوشش ریسک مطالبات صادرکنندگان از طرف‌های خارجی است که تقریباً تمام صندوق‌های ضمانت صادرات که به اسم ECAها شناخته می شوند، این خدمات را ارائه می‌کنند؛ به نحوی که صندوق ضمانت صادرات ایران، چه ساچه ایتالیا، چه کشورهای ژاپن و چین و همه ارایه این خدمات را در دستور کار قرار داده اند.  

معاون فنی صندوق ضمانت صادرات ایران تاکید کرد: صندوق های ضمانت صادرات این پوشش را ارایه می دهند تا صادرکنندگان ملی بتواند بدون نگرانی از ریسک های پیش رو که احتمالاً به دلیل بی ثباتی های سیاسی و اقتصادی، مطالباتشان در کشور میزبان آن کالا با مخاطره روبه‌رو می‌شود، به بازاریابی فکر کرده و روی بازارهای جدید و خریداران جدید کار کنند؛ به نحوی که بتوانند صادرات کشورشان را توسعه دهند؛ پس این مهمترین وظیفه ای است که صندوق‌ها دارند و صندوق ضمانت صادرات ایران هم آنرا انجام می‌دهد.  

وی دومین فعالیت صندوق‌های ضمانت صادرات را تسهیل دسترسی صادرکنندگان ملی به تسهیلات و تامین مالی ارزان‌قیمت دانست و گفت: این روند از طریق صدور ضمانتنامه ها و به شکلی که به جای اینکه صادرکننده برای ارائه وثایق ملکی و سنگین با بانک درگیر شود، صندوق‌های ضمانت صادرات از طریق صدور ضمانت‌نامه ضامن صادرکننده می‌شوند تا تسهیلات در اختیار بگیرند؛ پس قطعاً زمانی که ضمانت نامه پشت آن باشد، این تسهیلات با نرخ ارزان تر هم در اختیار صادرکنندگان قرار می گیرد.  

شهرآیینی سومین فعالیت صندوق های ضمانت را بیمه ریسکهای سیاسی سرمایه‌گذاری‌های صادراتی خارجی دانست و تشریح کرد: زمانی که تولید صادراتی در کشور صورت می گیرد، شرایط مشخصی دارد؛ اما در برخی مواقع، شرایط و قوانین و مقررات شرکت‌های میزبان به صورتی است که صادر‌کننده ترجیح می‌دهد یا مجبور می‌شود در کشور مقصد کارخانه خود را تاسیس کند و در همانجا تولید را انجام دهد.  

وی ادامه داد: خیلی از صادرات ما اکنون در کشور عراق به دلیل قوانین تعرفه ای به آن سمت و سو حرکت می‌کنند که بعضاً صادرکنندگان، هم در همان کشور تولید را انجام می‌دهند؛ اما متریال، مواد اول و تجهیزاتشان از ایران صادر می‌شود. در این راستا صندوق ضمانت صادرات ایران ریسک های سیاسی را بیمه می‌کند تا اگر دارایی که در آن کشور ایجاد می‌شود در مقابل ریسکهای سیاسی، مصادره دولت، اقدامات کشور مقصد با مخاطره روبرو شد این ریسک‌ها را بیمه کند.  

معاون فنی صندوق ضمانت صادرات ایران اشاره به اینکه برخی از صندوق های ضمانت اقدام به ارائه خدماتی می کنند که ما آن را در ایران به اسم ضمانت‌نامه‌های بانکی می‌شناسیم، عنوان کرد: ضمانت‌نامه های مبتنی بر قرارداد شرکت در مناقصه، پیش‌پرداخت حسن انجام کار و موارد مشابه که در برخی از کشورها این بیمه نامه ها توسط بانک‌ها صادر می‌شود؛ اما به دلیل شرایط خاص کشور، تحریم ها و شرایط کارگزاری ها، روابط بانک‌های ایران با بانک های خارجی‌ از بین رفته و صندوق ضمانت صادرات به جای سیستم بانکی ضمانت‌نامه ها را ایجاد می‌کند.  

وی با بیان اینکه برخی از صندوق های ضمانت صادرات مستقیماً تامین مالی هم انجام می‌دهند، افزود: از میان این پنج فعالیت اصلی که موسسات شبیه به ما برای صادرات خدمت‌رسانی می‌کنند، صندوق ضمانت صادرات ایران فقط مورد پنجم که تامین مالی مستقیم است ورود پیدا نکرده است؛ اما در همه عرصه‌های دیگر خدمات ارائه می‌دهد.  

شهرآیینی با اشاره به شرایط تحریم در ایران اظهار کرد: اقدامات جدیدی که در شرایط تحریم اضافه شده است، صدور ضمانت‌نامه های بانکی یا مبتنی بر قرارداد است که تقریبا می توان گفت جزو خدماتی بوده که در شرایط خاص تحریمی صندوق به آن ورود پیدا کرده و قبل از اون نیازی نبود؛ چراکه بانک در واقع این خدمات را ارائه می‌کردند.  

وی تاکید کرد: در شرایط تحریم با توجه به اینکه صادرکنندگان به این نوع ضمانت نامه های بانکی نیازمند بودند، صندوق به ناچار وارد این حوزه شد و با کمک وزارت امور خارجه که کمک خیلی بزرگی بود با مقامات دولتی کشورها مذاکره کرد. مثلاً با کشور افغانستان و در برخی از پروژه‌های خدمات فنی مهندسی، ضمانت‌نامه‌های صندوق مورد پذیرش قرار گرفت و اکنون نیز برنامه ما این است که همین اقدام را برای کشورهای دیگری مثل عراق و سوریه دنبال کنیم تا صادرکنندگانی که در آن کشورها پروژه می گیرند، بتوانند از این ضمانت ها بهره ببرند.  

معاون فنی صندوق ضمانت صادرات ایران گفت: اقدام دیگری که ما در شرایط تحریم دنبال می‌کنیم این است که با توجه به اینکه تسهیلات بانکی که قبلاً در اختیار صادرات قرار می‌گرفت، دچار مشکل شده؛ اکنون سیستم بانکی با محدودیت منابع مواجه است یعنی منابعی که دارد برای کارهایی غیر از صادرات یعنی هم تجارت داخلی هم بقیه عرصه‌ها جوابگو نیست؛ ما باید منابع جدیدی را برای صادرات تجهیز کنیم.  

به گفته وی، بازار سرمایه که در سال‌های اخیر رونق خاصی گرفته که این امر، ظرفیت بسیار خوبی است که ما بتوانیم از آن ظرفیت و علاقه‌مندی مردم که هم سودآوری دارد و هم رونق تولید ملی را به همراه می آورد برای صادرات استفاده کنیم که تاکنون از این ظرفیت کمتر استفاده شده است.  

شهرآیینی تصریح کرد: نحوه ورود ما در این شرایط اینگونه است که ما در حاشیه بازار سرمایه می‌توانیم شرایط را به گونه ای پیش بریم که صادرکنندگان و حتی آنهایی که در بازار بورس ریجستر نشده اند، اقدام به انتشار اوراق مشارکت، اوراق صکوک و اوراق مشابه که برای تامین مالی توسط سازمان بورس تعریف شده، نمایند.  

وی ادامه داد: در این راستا بسته به نوع خدمت مورد نیاز اوراق منتشر می شود، صندوق ضمانت صادرات آمادگی دارد ضمانت این اوراق را که صادرکنندگان یا یک پروژه صادراتی با محوریت صادرات منتشر می کند، بر عهده بگیرد. به گفته شهرآیینی، طبیعتا اوراق صندوق ضمانت صادرات که یک شرکت 100درصد دولتی است، اطمینان بیشتری را نسبت به شرکتهای صادرکننده خصوصی جلب می‌کند و طبیعتا می‌تواند بازار جذاب‌تری را داشته باشد و ریسک را کاور کند تا مردم بتوانند این اوراق خریداری کنند و از منافع مالی برخوردار شوند و صادرکننده نیز به تامین مالی خود دست پیدا کند.  

معاون فنی صندوق ضمانت صادرات ایران کمک به تجارت تهاتری را از دیگر اقدامات صندوق ضمانت صادرات خواند و گفت: ما خواه یا ناخواه در شرایط تحریمی، در انتقالات ارزی با مشکلات و دشواری‌های زیادی مواجه شدیم و باید به آن سمت حرکت کنیم که یک ریل موازی با عملیات کلاسیک بانکی داشته باشیم که اگر شرایط سخت‌تر شد یا حتی در همین شرایط حتی در سطح خرد همیشه این را فعال نگه داریم تا در زمان هایی که لازم است بتواند بار بیشتری روی آن شیفت شود و ما هم در واقع در حالتی قرار نگیریم که فشار حداکثری آمریکا اثرش را بگذارد.  

وی افزود: تجارت تهاتری باید حتی در شرایط نرمال به صورت قطره چکانی هم که شده تداوم داشته باشد، همانطور که قبلاً داشتیم و متاسفانه بعد از اینکه شرایط عادی شد، آن را از دست دادیم؛ اما در واقع در دهه‌های گذشته بخش قابل توجهی از تجارتمان از طریق تجارت تهاتری در بازار پایاپای که کشورهای آسیایی انجام شده که آن را از دست دادیم.  

به گفته شهرآیینی، اکنون صندوق ضمانت صادرات می‌خواهد به همین ظرفیت کمک کند؛ چراکه تجارت تهاتری ریسک‌هایی به طرفین تحمیل می کند و وظیفه ما به عنوان صندوق ضمانت این است که آن ریسک هایی که چه برای صادرکننده ایجاد می‌شود و چه برای طرف مقابل متصور است، با ابزارهایی که طراحی می کنیم، کاور کنیم تا تجارت تهاتری روغن کاری شده و تسهیل و توسعه پیدا کند و در سطح فعلی بیشتر به توان از آن استفاده کرد.